پیلانگێڕییه گه‌‌وره‌که
21 شوبات, 2018لە پەرتووکی مانیفستۆى شارستانێتى دیموکراتیک/ کێشه‌ى کورد و رێگه‌چاره‌ى نه‌ته‌وه‌ى دیموکرات
لهناو به‌رداشى ژینۆسایدى کلتووریدا به‌رگریکردن له کوردان/ عەبدوڵڵا ئۆجەلان
ده‌رکه‌‌وتن له سوریا:
بەشی دووەم
له‌کاتی ده‌رکه‌‌وتن د‌و‌و رێگام له‌پێش بوو: یه‌که‌میان شاخ، د‌و‌وه‌میشیان ئه‌‌ور‌وپا بوو. هه‌ڵبژاردنی رێگای شاخ مانای دژواربو‌ونی شه‌ڕ بوو، هه‌ڵبژاردنی رێگای ئه‌‌ور‌وپاش مانای بژاری چانسی رێگه‌چاره‌ی سیاسی ـ دیبلۆماسی بوو. وه‌ک ده‌زانرێت پێشو‌وتر ئاماده‌کارییه‌کانی رێگای شاخ ته‌‌وا‌و ببو‌و. ئه‌گه‌ری به‌هێز گرتنه‌به‌ری رێگای شاخ بوو. به‌ڵام له‌‌وکاته‌دا سه‌ردانی شاندێکی یۆنانی بۆ لامان و دیداره ته‌له‌فۆنییه به‌رده‌‌وامه‌کانی نوێنه‌ری یۆنانمان ئایفه‌ر قایا له‌گه‌ڵ کاربه‌ده‌ستانی یۆنانی، ئاراسته‌مانی به‌ره‌‌و یۆنان گۆڕی. کێشه‌ی کاربه‌ده‌ستانی سوریا ئه‌‌وه‌بو‌و به‌خێرایی سوریا به‌جێبێڵم. به‌ڵام سه‌باره‌ت به چو‌ونم بۆ ئه‌‌ور‌وپا ناره‌حه‌تییان پێوه دیاربو‌و. له‌‌و لایه‌نه‌‌وه دابین نه‌کردن یان پێشنیازنه‌کردنی ئه‌ڵته‌رناتیڤێک که‌موکوڕییه‌کی جددی خۆیان بوو. له‌راستیدا چو‌ون به‌ره‌‌و ئه‌سینا له حیسابدا نه‌بو‌و. ده‌رفه‌تێک بوو، بڕوام به جددیه‌تی دۆسته‌کانی یۆنان کرد و نه‌مویست ئهو ده‌رفه‌ته‌مان له‌ده‌ست بچێت. ئه‌گه‌ر بمزانیبووایه وه‌ک ئهو تابلۆیه‌ن که دواتر رووبهڕووی بو‌ومه‌‌وه، به‌دڵنیاییه‌‌وه بۆ ده‌ره‌‌وه نه‌ده‌چو‌وم. لێره‌دا پێویسته بپرسین: وه‌ک ده‌زانرێت به‌شی گلادیۆ که له یۆنانیش زۆر به‌هێزه، ئایا رۆڵی له ئاماده‌کردنی ئهو سیناریۆیه‌ی چو‌ونه ده‌ره‌‌وه‌دا بینی؟ ناتوانم وه‌ڵامێکی مسۆگه‌ری ئهو پرسیاره بده‌مه‌‌وه. پێویسته لێکۆڵینه‌‌وه له‌‌و باره‌‌وه بکرێت. به‌لانی که‌م ئه‌گه‌ری ئه‌‌وه هه‌یه که له چوارچێوه‌ی ئهو رێککه‌‌وتنه‌ی نێوان ئه‌مریکا و تورکیا له‌باره‌ی راده‌ستکردنه‌‌وه‌ی من هاتۆته‌ئارا‌وه رێککه‌‌وتنێکی پره‌سیپانه یاخود زاره‌کی سه‌باره‌ت به چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کان له‌گه‌ڵ یۆنان جێگای باس بو‌وبێت. شیمانه‌یه‌کی به‌هێزه سه‌باره‌ت به چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کانی قوبرس و ئیجه نیازێکی به‌مجۆره‌یان پیشان دابێت. مسۆگه‌ر پێویسته هه‌ڵوێسته سازشکارانه‌که‌ی تورکیا سه‌باره‌ت به‌‌و بابه‌ته ره‌چاو بکرێت.
کاربه‌ده‌سته‌کانى سوریا کاتێک له 9/10/1998 پسپۆڕانه ئاراسته‌ی فڕۆکه‌یان به‌ره‌‌و ئه‌سینا گۆڕی و منیان هێنایه خواره‌‌وه ئیتر ئاسو‌وده ببو‌ون. که له ئه‌سینا دابه‌زیم کالاندریس له به‌رامبه‌رم بوو. کالاندریس ئه‌فسه‌رێکی ناتۆ بوو و ما‌وه‌یه‌کی درێژ له تورکیا ئه‌رکدار ببو‌و. هه‌مان ئه‌رکی له سوێدیش به‌ڕێوه بردبو‌و. ئه‌گه‌ری هه‌یه ئه‌ندامێکی گلادیۆی یۆنان بو‌وبێت. خۆی وه‌ک دۆستێک پیشانده‌دا. ته‌ته‌رێکی سه‌یریش له نێوانماندا هه‌بو‌و. هه‌ندێک له به‌ڵگه‌کانی ناتۆی بۆ ره‌‌وانه کردبو‌وم. له‌‌وانه‌یه به ئامانجی به‌ده‌ستهێنانی با‌وه‌ڕی ئهو هه‌ڵوێست و ره‌فتاره‌ی پیشاندابێت. له‌هه‌مان فڕۆکه‌خانه‌دا منی بۆ لای ژه‌نڕاڵێکی هێزی ئاسمانی و ستافراکاکیسی سه‌رۆکی هه‌‌واڵگری برد که له ژو‌ورێک چا‌وه‌ڕ‌وانیان ده‌کردین. ستافراکاکیس به هه‌ڵوێستێکی لێبڕاوانه پێی گوتم؛ "به‌شێوه‌یه‌کی کاتیش بێت ناتوانی بێیته یۆنان". ئهو دۆستانه‌ش له ئارادانه‌بو‌ون که به‌ڵێنیان پێدابو‌وین. تا ئێواره مشتومڕمان کرد. به‌ڕێکه‌‌وت نوێنه‌رمان له مۆسکۆ نومان ئوچار ته‌له‌فۆنی کرد. به فڕۆکه‌یه‌کی تایبه‌تى یۆنانی روومان له مۆسکۆ کرد. به یارمه‌تى جیرنۆفسکی سه‌رۆکی پارتی لیبرال دیموکراتی رووسیا له مۆسکۆ دابه‌زین که ئهو کاته به‌ده‌ست کائیۆسێکی ئابوورییه‌‌وه ده‌یناڵاند. به‌ڵام ئه‌‌وجاره سه‌رۆکی هه‌‌واڵگری نا‌وخۆی رووسیا رووبه‌ڕ‌و‌ومان بو‌ویه‌‌وه. ئه‌‌ویش هه‌مان هه‌ڵوێستی ستافراکاکیسی هه‌بو‌و. له‌‌و هه‌لومه‌رجانه‌دا مانه‌‌وه له رووسیا زه‌حمه‌ت بوو. نزیکه‌ی سی و سێ رۆژ به قسه‌ی ئه‌‌وان به‌نهێنی له‌‌وێ مامه‌‌وه. ئه‌‌وانه‌ی لایان مامه‌‌وه و له‌گه‌ڵم سه‌رقاڵ بو‌ون سیاسه‌تمه‌داری به بنه‌چه یه‌هودی بو‌ون. له‌‌و بڕ‌وایه دابو‌وم که راستگۆن. به‌راستیش ده‌یانه‌‌ویست بمشارنه‌‌وه. به‌ڵام ئهو شێوازه‌م راست نه‌ده‌بینى. له‌‌و ما‌وه‌یه‌دا هه‌م سه‌رۆک وه‌زیرانی ئیسرائیل شارۆن هه‌میش وه‌زیری ده‌ره‌‌وه‌ی ئه‌مریکا ئۆڵبرایت سه‌ردانی رووسیایان کرد. بریماکۆڤ سه‌رۆک وه‌زیرانی رووسیا بوو. هه‌مو‌وشیان به بنه‌چه یه‌هودی بو‌ون. هه‌ر‌وه‌ها سه‌رۆک وه‌زیرانی ئهو کاته‌ی تورکیا مه‌سعود یلمازیش لهناو جموجۆڵ دابو‌و. له کۆتاییدا له‌سه‌ر پڕۆژه‌ی گازی سر‌وشتی و قه‌رزه ده‌ملیار دۆلاریه‌که‌ی سند‌وقی نێوده‌‌وڵه‌تی درا‌و رێککه‌‌وتن و بڕیاری ده‌رکه‌‌وتنی منیان وه‌رگرت..
به‌هۆی ئهو با‌وه‌ڕییه‌م که "هه‌رچۆنێک بێت به ئه‌زمو‌ونێکی حه‌فتا ساڵه‌ی سۆسیالیزم تێپه‌ڕیون، ئه‌گه‌ر به‌هۆی به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانیانه‌‌وه بێت یان پێویستیه‌کی هه‌ڵوێستی ئه‌نته‌رناسیونالیستی به‌دڵنیاییه‌‌وه به ئاسانی په‌سه‌ندم ده‌که‌ن" یه‌کسه‌ر مۆسکۆم هه‌ڵبژارد. وێڕای هه‌ره‌سهێنانی سیسته‌م به‌ڵام به‌‌و راده‌یه چا‌وه‌ڕوانی که‌‌وتنی ئاستى مۆراڵ و ئه‌خلاقییانم نه‌ده‌کرد. رووبهڕووی وێرانه‌یه‌کی سه‌رمایه‌داری بیر‌وکراتی بو‌وین که زۆر له سه‌رمایه‌داری لیبڕال خراپتره. به‌لانی که‌م هێنده‌ی هه‌ڵوێستی دۆسته‌کانی ئه‌سینامان به‌رامبه‌ر هه‌ڵوێستی دۆستانمان له مۆسکۆش د‌و‌وچاری هیواشکاندن هاتین. به‌مانایه‌کی تر ئاشکراببو‌و که ئهو په‌یوه‌ندییه دۆستایه‌تیانه جێگای با‌وه‌ڕی و متمانه نین.
سێیه‌مین وێستگه‌مان دیسان به‌ڕێکه‌‌وت له‌سه‌ر بنه‌مای سو‌ودبینین بوو له په‌یوه‌ندییه‌کانی رۆما. به‌یارمه‌تی د‌و‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانته‌ری پارتی کۆمۆنیست ـ سه‌رله‌نوێ ئا‌واکردنه‌‌وه که تازه په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵ به‌ستبو‌ون سه‌رکێشی رۆمامان ده‌ستپێکرد. ئه‌‌وجاره به سیناریۆکه‌ى هه‌‌واڵگری ئیتاڵیا رۆژانی رۆما ده‌ستیپێکرد که شه‌ست و شه‌ش رۆژ به‌رده‌‌وام بوو و به‌شێکى له نه‌خۆشخانه به‌سه‌ر چوو. هه‌ڵوێستی سه‌رۆک وه‌زیرانی ئه‌‌وکاته‌ی ئیتاڵیا راستگۆیانه بوو، به‌ڵام له هه‌مانکاتدا ناته‌‌وا‌و بوو. گه‌ره‌نتی سیاسی ته‌‌وا‌وی پێ نه‌به‌خشین. دۆخی ئێمه‌ی بۆ دادوه‌ری به‌جێده‌هێشت. به‌رامبه‌ر ئهو ره‌وشه تو‌وڕه و ناره‌حه‌ت بو‌وم. بۆیه بڕیارم دابو‌و له‌یه‌که‌م ده‌رفه‌تدا ئیتاڵیا جێبهێڵم. ماسیمۆ دالێما له دوا لێدوانیدا گووتبو‌وی چه‌نده‌ی بمه‌‌وێت ده‌توانم له‌ئیتاڵیا بمێنمه‌‌وه. به‌ڵام من ئه‌وه‌م وه‌ک هه‌ڵوێستێکی ناچارى بینی. ئه‌گه‌ر به هه‌ڵه‌دانه‌چو‌وبم له‌‌و ما‌وه‌یه‌دا ده‌ستپێشخه‌رییه‌کی ها‌وبه‌شی عه‌ره‌بی جێگای باس بوو. باسی چو‌ون به‌ره‌‌و شوێنێکیان ده‌کرد که نا‌وه‌که‌یان
ئاشکرا نه‌کرد. به‌هۆی نه‌بو‌ونی زامن و فه‌رمی نه‌بو‌ونی په‌سه‌ندم نه‌کرد.
د‌و‌وه‌مین جار چو‌ونم بۆ رووسیا هه‌ڵه بوو. به‌ڵام رۆڵی هه‌ڵوێسته خا‌و و سوا‌وه‌که‌ی نومان ئوچار له‌‌و هه‌ڵه‌یه‌دا هه‌بو‌و. با‌وه‌ڕم به هه‌ڵوێسته سواوه‌که‌ى ئهو که‌سه کرد که تا ئێستاش له نا‌وه‌ڕۆکه‌که‌ی تێنگه‌یشتو‌وم و که‌‌وتمه رێ. نا‌وه‌ڕۆکه‌که‌یم زانیبووایه هه‌رگیز له رۆما ده‌رنه‌ده‌که‌‌وتم. ده‌ستخه‌ڕۆیان کردبو‌وم. کاتێک به فڕۆکه تایبه‌ته‌که‌ی ماسیمۆ دالێما له گۆڕه‌پان و سنو‌وری ناتۆ ده‌رکه‌‌وتم ئۆخه‌یه‌کم کرد. به‌ڵام ئهو ده‌رکه‌وتنه وه‌ک ئه‌‌وه وابو‌و کاتێک هه‌‌وڵمان ده‌دا له باران رزگارمان بێت که‌‌وتینه ژێر ته‌رزه‌‌وه. ئه‌‌وجاره دوای رازیکردنم له‌لایه‌ن هه‌‌واڵگری نا‌وخۆی رووسیا که به‌ره‌‌و ئه‌رمه‌نستان ده‌ڕۆین منیان برده فڕۆکه‌خانه. له‌‌و بڕ‌وایه‌دام وه‌ک پێویستیه‌کی سیناریۆى ئاماده‌کراو ده‌ستبه‌رداری مه‌سه‌له‌ی ئه‌رمه‌نستان بو‌ون، بۆیه پێیان گوتم؛ بۆ هه‌فته‌یه‌ک ده‌توانیت بچیته تاجیکستان تا لهناو ئهو هه‌فته‌یه‌دا شوێنێکی ئه‌ڵته‌رناتیڤ ئاماده ده‌که‌ین. به‌جۆرێک له‌جۆره‌کان منیان هه‌ڵخه‌ڵه‌تاند و به فڕۆکه‌یه‌کی بارهه‌ڵگر له دۆشنبه&zwnj
;ى پایته‌ختی تاجیکستان دایانبه‌زاندم. به‌بێ ده‌رکه‌‌وتن یه‌ک هه‌فته‌ی ته‌‌وا‌و له ژوورێکدا چا‌وه‌ڕوانیمان کرد. د‌و‌وباره گه‌ڕاینه‌‌وه مۆسکۆ، به‌ناچاری د‌و‌وباره په‌یوه‌ندیمان به دۆسته یۆنانیه‌کانه‌‌وه کرد. لهناو د‌و‌و رۆژدا دوای رۆژێکی سه‌رکێشانه، سارد و سڕ و به‌فرا‌وی مۆسکۆ د‌و‌وباره روومان له ئه‌سینا کرد.
هێنده‌ی له بیرمه ئهو جاره به ئه‌سپایی به خۆمم گوت که که‌‌وتو‌ومه‌ته داوی یاری خودا‌وه‌نده‌کانی ئۆلۆمپۆسه‌‌وه. ته‌‌وا‌و له‌نێو تارمایی ئهو خودا‌وه‌ندانه‌دا بو‌وم. به‌تایبه‌تیش خودا‌وه‌ند حه‌ده‌سم به‌بیرداهات. له هۆڵیVIPی فڕۆکه‌خانه چو‌وینه ژووره‌وه و ده‌ست پێکردنی چا‌ودێرییه بێئامانه‌که‌ی خودا‌وه‌ندی دۆزه‌خ حه‌ده‌س به‌یه‌که‌‌وه بو‌ون. شه‌‌وێک له ماڵه په‌رشوبڵاوه‌که‌ی خه‌سو‌وی ناکازاکیسی دۆستم خه‌‌وتم که به ژنه جاد‌و‌وگه‌ره‌کانی چاخی کۆن ده‌چو‌و. لێم پرسیبو‌و "پانگالۆس چیده‌کات" کاتێک گوتی:"له هه‌ڵبژاردنه‌کان به‌کاری دێنێت"ئاشکرا ده‌بو‌و که چه‌نده له راستیه‌کانی سه‌رده‌م دابڕا‌وه. تۆزێکیش راستینه کۆن و ره‌سه‌نه‌که‌ی گه‌لی یۆنانی ده‌هێنا‌یه‌وه بیری مرۆڤ که زۆر بێهێز کرا‌وه. دوای ئهو شه‌‌وه به جۆرێک له جۆره‌کان هه‌نگا‌ونان به‌ره‌‌و سه‌ربازگه‌ی مه‌رگ ده‌ستیپێکرد. حه‌ده‌س به ته‌‌وا‌وی ده‌ست به‌کار بوو. هه‌ر قسه‌یه‌کی ده‌کرا، هه‌رکارێکی ئه‌نجامده‌درا ساخته و درۆ بوو. ئایا که‌سی راستگۆ نه‌بو‌و؟ هه‌بو‌و، به‌ڵام هه‌مو‌ویان به‌رامبه‌ر جانه‌‌وه‌ره‌که‌ی مۆدێرنیته بێچاره بو‌ون. له‌ه&