له‌ مۆدێرنیته‌ى سه‌رمایه‌داریدا هه‌ر‌وه‌ک گشتى کێشه‌ى کوردیش هه‌‌وڵیدا خۆى له‌ ئاستى "نه‌ته‌‌وه‌یى"دا بخاته‌ڕ‌و‌و. کاتێک ده‌ڵێن کێشه‌ى کورد، یه‌کسه‌ر ‌وه‌ک کێشه‌ى نه‌ته‌‌وه‌یى به‌بیرى مرۆڤدا دێت. له‌ لێکۆڵینه‌‌وه‌یه‌کى تێر‌وته‌سه‌ل زیاتر ‌وه‌ک پێویستیه‌کى هه‌لومه‌رجى سیاسى بو‌وه‌. ئه‌‌وه‌ هه‌ڵسه‌نگاندنێک بو‌و که‌ ماهیه‌ته‌ راسته‌قینه‌که‌ى له‌ یه‌کێتى یان یه‌کپارچه‌ییه‌که‌ى کۆمه‌ڵگاى ـ مێژ‌و‌ویى د‌و‌ور بو‌و. پشتى به‌ هه‌ڵوێستێک ده‌به‌ست که‌ له‌ شێوه‌ى خۆنواندن بو‌و تا دۆستان له‌ بازاڕ بیبینن. هه‌ڵوێستگه‌لێکى د‌و‌ور له‌ پێناسه‌ى ‌واقیعى ‌و چوارچێوه‌ى تیۆرى جێگاى باس بو‌و. به‌ڵام راستیه‌که‌ ئه‌‌وه‌بو‌و که‌ ته‌نیا راستینه‌ى کورد به‌ کێشه‌ نه‌بو‌و؛ هه‌ر که‌س ‌و هه‌ر شتێکى په‌یوه‌ندى به‌ کوردێتیه‌‌وه‌ هه‌بو‌و به‌ کێشه‌ داده‌نرا. هیچ که‌سێک نه‌بو‌و به‌ هه‌ست ‌و فیکر خۆى به‌ کێشه‌ دانه‌نێت. له‌ بنه‌ڕه‌تدا ئه‌‌وه‌ى کێشه‌ بو‌و سه‌باره‌ت به‌ ماهیه‌تى ‌واقیعى ژیانکرا‌و بو‌و، هه‌ڵوێسته‌ جیا‌وازه‌کانى سه‌باره‌ت به‌ چییه‌تى ‌و چۆنێتى سر‌وشتى کۆمه‌ڵگاى کورد بو‌و. هه‌ڵبه‌ته&zwn
j; کاتێک هه‌ر که‌س ‌و هه‌مو‌و شتێک به‌ کێشه‌ دابنرێت، نا‌وه‌رۆکى کێشه‌کانیش له‌به‌رچا‌وان بزرده‌بێت، لێکۆڵینه‌‌وه‌ ‌و توێژینه‌‌وه‌کانیش به‌هایه‌کیان نامێنێت.

‌وه‌ک که‌س له‌ژێر به‌رپرسیارێتى خۆمدا به‌رده‌‌وام شکاندنى ئه‌‌و بازنه‌ د‌و‌وباره‌ بۆ‌وه‌م به‌ مه‌سه‌له‌ى سه‌ره‌کى دانا‌وه‌. یه‌کلاکردنه‌‌وه‌ى دیارده‌ى کورد ‌و ر‌و‌ونکردنه‌‌وه‌ى لایه‌نه‌ تایبه‌ته‌کانى که‌ دیماگۆژیه‌تێکى زۆرى له‌باره‌‌وه‌ ده‌کرێت، به‌ڵام له‌ دۆخێکى زۆر قورستر له‌ ره‌‌وشى دیاردا ده‌ژیت: نا‌وه‌ڕۆکى کێشه‌که‌ى پێکده‌هێنا. ئه‌‌و هه‌ڵوێستانه‌ى سه‌ره‌تا له‌میانه‌ى گه‌رد‌و‌ونیبو‌ونى کێشه‌ى نه‌ته‌‌وه‌یى هه‌‌وڵى پیشاندانیم دا، له‌ما‌وه‌یه‌کى کورتدا به‌ چه‌سپاندنى "کوردستان کۆلۆنییه‌" ئه‌نجامگیر ببو‌و که‌ ئه‌‌ویش گه‌رد‌و‌ونییه‌. له‌‌و سۆنگه‌یه‌وه‌؛ ئه‌‌و ره‌چه‌ته‌یه‌ى بۆ کێشه‌ى کوردستانى کۆڵۆنى بیرى لێده‌کرایه‌‌وه‌ تیۆرى به‌رچا‌وى ئه‌‌و قۆناغه‌ "رزگارى نیشتیمانى"‌و پراکتیکه‌ به‌رچا‌وه‌که‌ى "شه‌ڕى رزگارى نیشتیمانى"بو‌و. بێگومان له‌میانه‌ى ئه‌‌و ده‌سته‌‌واژه‌، تیۆرى ‌و کردارانه‌‌وه‌ زۆربه‌ى کێشه‌کانى نا‌واخنى راستیه‌که‌ ده‌سته‌به‌ر کرابو‌ون. به‌ڵام هه‌ر‌وه‌کو له‌ هه‌ر گشتیکردنێکدا جێگاى باسه‌، ئه‌‌و گشتیکردنه‌ش لایه‌نه‌ هه‌ڵه‌ ‌و ناته‌‌وا‌وه‌کانى ئاشکرا ده‌بو‌و. به‌تایبه‌تیش ئه‌گه‌رى دیالۆگى نێوان موخاته‌به‌کانى کێشه‌که‌، هه‌ڵوێستى کۆنکرێتى ده‌رهه‌ق به‌ ‌واقیعه‌که‌ى ده‌کرد به‌ ناچارییه‌ک. کاریگه‌ریه‌کانى پۆست مۆدێرنیزمیش که‌ له‌ ساڵانى 1990کان به‌ به‌سه‌رچو‌ونى مۆدێرنیته‌ له‌ ته‌‌وا‌وى جیهان ده‌ستى پێکرد رۆڵى له‌‌و فشار ‌و ئه‌سته‌مکردنه‌دا ده‌بینى. هه‌ڵوه‌شانه‌‌وه‌ى سۆسیالیزمی بونیادنراو له‌ راستیدا مانایه‌کى له‌جۆرى هه‌ڵوه‌شانه‌‌وه‌ى هه‌ژمو‌ونگه‌رایى ئایدیۆلۆژیاى لیبڕالیشى له‌خۆوه‌ ده‌گرت. ئه‌‌وه‌ى دۆڕا ‌و هه‌ڵوه‌شایه‌‌وه‌ سۆسیالیزم نه‌بو‌و، به‌ڵکو مه‌زهه‌به‌کانى لادانى چه‌پڕه‌‌وى لیبراڵ و گومڕا بو‌و. هه‌ڵوێستێکى به‌رجه‌سته‌تر سه‌باره‌ت به‌راستینه‌که‌، له‌ نزیکه‌‌وه‌ گرێدرا‌وى ئه‌‌و هه‌ڵوه‌شانه‌‌وه‌یه‌ى لیبرالی چه‌پڕه‌‌و بوو. له‌ ئاکامدا چه‌نده‌ لایه‌نى دۆگماتیک ـ پۆزیتیڤیسته‌کانى نا‌واخنى تێگه‌یشتنى راستینه‌ى مارکسیستى خۆى ده‌دا به‌ ده‌سته‌‌وه‌، ده‌رفه‌تى تا‌وتوێکردنى راستینه‌ى کۆمه‌ڵگا له‌میانه‌ى دیدگایه‌کى مێژ‌و‌ویى، فه‌لسه‌فى، هونه‌رى ‌و زانستى ده‌ڕه‌خسا. به‌تایبه‌تیش له‌چوارچێوه‌ى مۆدێرنیته‌دا لێکۆڵینه‌‌وه‌، توێژینه‌‌وه‌ ‌و راڤه‌کردنى سه‌رمایه‌دارى له‌سه‌ر بنه‌ماى هه‌ر سێ‌ کۆڵه‌که‌ سه‌ره‌کیه‌که‌ى: مه‌یلى زۆرترین قازانج، ده‌‌وڵه‌ت ـ نه‌ته‌‌وه‌ ‌و ئیند‌وستریالیزم له‌ بوارى زانستى کۆمه‌ڵایه‌تیدا ماهیه‌تێکى قه‌ڵه‌مبازانه‌ى هه‌بو‌و. ئه‌‌و شته‌ى له‌سه‌ر ئه‌‌و بنه‌مایه‌ هاته‌ئارا‌وه‌ شۆڕشى بوارى زانستى کۆمه‌ڵایه‌تى بو‌و. ئیتر ئاشکرا ده‌بو‌و که‌ مارکسیزم ‌و پراکتیکه‌که‌شى سۆسیالیزمی بونیادنراو، که‌ خوازیاربو‌ون خۆیان ‌وه‌ک زانستى کۆمه‌ڵایه‌تى ‌و سۆسیالیستى بنوێنن، له‌راستیدا خۆیان له‌ زهنیه‌تى دۆگماتیک، پۆزیتیڤیستى میتافیزیکانه‌ جیا نه‌کردۆته‌‌وه‌. 

p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; text-align: left; font: 10.5px ‘Geeza Pro’}
p.p2 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 10.5px Times; min-height: 13.0px}
span.s1 {font: 10.5px Times}

کاتێک له‌میانه‌ى ئه‌‌و دیدگا نوێیه‌ى زانستى کۆمه‌ڵایه‌تیه‌‌وه‌ سه‌یرى راستینه‌ى کورد ‌و بونیاده‌ به‌کێشه‌کانى هه‌نا‌وى بکرێت، ئه‌‌و کاته‌ ده‌کرێت به‌شێوه‌یه‌کى به‌رجه‌سته‌ ‌و یه‌کپارچه‌ شرۆڤه‌ بکرێت. ‌وه‌ک چۆن ده‌رک به‌ ماهیه‌تى دۆگماتیکانه‌ى هه‌ڵوێسته‌ ره‌هاکان کرا، ده‌رک به‌‌وه‌ش ده‌کرا که‌ رێژه‌ییکردنى زێده‌ڕۆییانه‌ش مه‌ترسى هه‌مان ئه‌نجامى دۆگماتیکانه‌ له‌خۆ‌وه‌ ده‌گرێت. له‌ ئه‌نجامدا ده‌رفه‌تى پیشاندانى هه‌ڵوێستێکى نزیکتر به‌ حه‌قیقه‌ت سه‌باره‌ت به‌ راستینه‌ى دیارده‌ى کورد ‌و کێشه‌کانى ده‌ڕه‌خسا: که‌ دیارده‌یه‌کى زۆر ئاڵۆزه‌، پارچه‌کرا‌وه‌ ‌و به‌خێرایى له‌نا‌و ده‌چێت، کێشه‌کانیشى زۆر به‌رفرا‌وان ‌و یه‌کپارچه‌یه‌. به‌ ئه‌ندازه‌ى دۆخه‌ بونیادیه‌که‌ى ریشه‌ى مێژ‌و‌ویى خۆی هه‌یه‌. شیکاره‌ کۆنکرێتى ‌و به‌رجه‌سته‌کان، ده‌رفه‌تى ئه‌‌و رێگه‌چاره‌ به‌رجه‌ستانه‌ى ده‌ڕه‌خساند که‌ به‌هاى پراکتیکى ‌و جێبه‌جێکردنى له‌سه‌ر کێشه‌کان به‌رزتره‌.