تاریـــخ بشریـــت و زن، همیشـــه سرشار از حماســـه‌ی بی‌همتـــای قهرمانی‌هــای خلق‌هــا و انســـان‌های آزاد بــوده اسـت. در تاریـــخ خلـــق کـــورد نیــز مــا شـــاهد صدهــا قهرمانــی بــزرگ و تاریخــی بوده‌ایــم. خلــق کـــورد در طــول تاریــخ جهــت در هـــم شکســـن اتحادهای شوم، توطئه‌هـــای بین‌المللـــی و جنگهـــای تحمیلـــی نابودگرانـــه کـــه بـــا آن روبرو مانــده، بـــرای ادامـــه و بقـــای موجودیـــت خـــود بـــه راهکارهـــای گوناگونــی متوســل شــده اســـت. زن کــورد بــا حضـــور موثــر خــود در برهه‌هـــای مختلـــف ایـــن تاریـــخ، در تعییـــن سرنوشت خلـــق کـــورد، نقــش بســـزایی داشـــته اســت. در همیـــن راه هــم هـــزاران قهرمـــان بـــر خـــاک کوردســـتان جانفشـــانی کرده‌انــد. ایـــن توطئه‌هـــا در برابــر رهبریـــت و جنبـــش آزادیخواهــی خلـــق کـــورد بـــه پلیدتریـــن شـــیوه‌ها بـــه اجــرا درآمـــد. ســـال ١٩٩٦دولــت ترکیـــه و دولتهـــای بین‌المللــی بـــا فرهنــگ توطئه‌گرانـــه‌ای کـــه هـــر گونـــه مطالبـــه و قیـــام خلـــق را پیـــروزی آنهـــا و شکســـت نظــام اســـتعماری خـــود میداننــد، کونســـپتی مشـــرک را بـــا هـــدف از میــان برداشــن رهبریـــت خلــق کــورد بــراه انداختنــد. در همیـــن راســتا طــی حملاتــی نابودگرانـــه، می‌خواســـتند 29 قیـــام پیشینیانشـــان و مبــارزات آزادیخواهانــه‌ی خلــق کـــورد را دچار سرنوشت شکست ســازند کـــه البتـــه بایـــد گفــت: واقعیــات دیگــری در مــورد ایــن خلــق و رسزمیـــن وجــود داشــت کــه آنهــا در برنامه‌هــای خــود ارزیابی نکرده بودنـــد. رهبریت بـــا تحلیـــل علــل شکســت ایـــن قیامهــا و مبنــا قــرار دادن تجربیاتشـــان، شیوه‌ی نوینــی  از مبـــارزات را بـــا شـــخصیت کـــوردی کـــه بـــه ســـطح قابـــل توجهـــی از آگاهـــی رســـانده بـــود، پایه‌گــذاری نمـــود. ایــن شــخصیت نویــن بــا عبرت از گذشــته بــه ســوی آینــده گام نهــاد. بنابرایــن تکــرار و اعمال دسیســه‎ای کــه در شــخص رهبر آپــو میخواســـتند بـــر خلـــق کورد عملــی نماینــد بــا شکســت مواجــه شــد. زن کـــورد بــه ماننــد زن و خلــق، آزادی خــود را در فکـــر، اندیشـــه و مبارزه‎ی رهبر آپو دیده و با روی آوردن به PKK در واقع بـــه مبـــارزات آزادی و دمکراســـی میپیوســـتند. زنــده گشــتن زن کــورد بــا فلســفه‌ی رهــبر آپــو و آشــنا گشتــن او بــا صفحــات تــازه‏ای از زندگــی آزاد، رهــبر آپــو را بــرای او بــه معنــای امیــد و شروع تاریــخ رهایــی زن تبدیــل نمود . زن کــه دیگــر در راه رهایــی از تاریــخ پنج هــزار ســاله‌ی بردگــی گام میگذاشـــت، بـــا توســـل بـــه ایـــن حقیقـــت و فرصـــت تاریخـــی در برابـــر مبارزه‌ی آزادی خلــق خـــود و رهبریت به ســـطح بالایـــی از عشـــق و آگاهـــی دســـت می‎یافـــت. زینـــب کناجـــی، مبــارز کـــورد کــه از هـــمان اوان کودکـــی، دههــا داســـتان و حکایـــات تاریخـــی مملـــو از آتـــش و توطئـــه بر خلــقش را شـــنیده بود، خــود از قتــلعـــام درســیم جــان ســامل بـــه دربـــرده بـــود؛ او واقعیت دشـــمن و تاریـــخ خلـــق خـــود را بـــه خوبـــی تحلیـــل میکرد. در سال ۱۹۹۶ میلادی هنگامی تاریـخ ظلمانـی اقتـدار میخواسـت از طریـق حملـه‌ی انفجـاری در برابـــر رهــبـر آپـــو، دوبـــاره خلـــق کـــورد را بـــا نسل‌کشـــی مواجـــه ســـازد. رفیـــق زیـلان بـــه خوبـــی از اهـــداف ایــن حیلـــه و توطئه‌هـــا آگاه بــود و بـــرای درهـــم شکسنت‌شــان بــا روحـــی فدائـــی و شیوه‌ی نوینـــی از مقاومــت و مبارزه‌ی نظامــی بــه تکاپــو افتــاد. او در تاریــخ ٣٠ حزیــران بــرای انتقــام صدهــا ســاله‌ی ملــت کــورد از خیانــتکاران و توطئه‌گــران ضربــات بزرگــی را بــر دولــت فاشیســت تــرک وارد آورد. در واقــع عملیــات ایــن زن کــورد؛ تجربه‌ای نــو در مبــارزات آزادی خلــق کــورد بــود. زن کــورد بــا روح زیلان و شیوه‌ی مبارزاتــی او بـــه ســـطحی رســـید کـــه سرنوشت خلـــقش را تغییــر دهــد. از آن بـــه بعــد مبارزه‌ی زن در شـــخصیت زیلان بــه اوج تعالــی خــود رســیده و بــر ایــن اســاس زن بــرای اولیــن بــار در مبــارزات آزادیخواهــی خلــق کــورد بــه ســازماندهی حــزب آزادی زنــان پرداخــت. تاریــخ آزادی زن در کوردســتان و خاورمیانــه بازنگاشــته می‌شــد و دیگــر نــه تاریــخ پنــج هــزار ســاله‌ی مردســـالاری و نـــه ذهنیـــت جنســیتگرایــی و فاشیســم نمیتوانســت بــر مســیر خــط‌مشــی تاریخــی زن و خلــق کــورد بــه ایجـــاد مانـــع بپـــردازد. عملیات رفیـــق زیلان مرحله‌ی نوینـــی از مبـــارزات را پیـــشروی زن کـــورد و تمامـــی زنــان جهــان گشــود. از ســویی توطئه‌ایــی کــه در برابــر رهبر خلــق کــورد بــراه بــرده میشــد، در هــم شکســت و از دیگــر ســو، شــیوه و یـــک خـــط نویـــن مبارزاتـــی در میـــان گریلا توســعه یافــت و زن کــورد بــا مانیفســـت زن آزاد بــه ســازماندهی خــود در مرحلــه‌ای نویــن از مبــارزات آزادیخواهــی پرداخــت. رهبر خلــق کــورد میگویــد: “زیلان فرمانــده‌ی مــن اســت.” در واقــع زیلان بــرای همــه‌ی زنــان بــه یــک پیشــاهنگ در ایدئولــوژی رهایــی زن و بشریت تبدیــل شــد. خــط زیلان در کوردســتان، تحـــولات ذهنـــی عظیمـی را بـــه همـــراه داشـــت و از آن پـس صدهـا زن و مـــرد کـــورد از سراسر کوردســـتان بـــه صفـــوف آزادیخواهـــی پیوســـتند. کوههـــای کوردســـتان دیگـــر بـــه تنهـــا امیــد رهایـــی خلــق، تحــت ســـتم کــورد تبدیـــل شــدند. اســطوره‌ی زیلان در کوردســتان بــه خواســتگاهی نــو بــرای ایجــاد روحــی متفــاوت در زن تبدیــل شــد. سیاســت اســتعمارگری بـــا ایـــن موضـــع و عملیـــات زیلان کــه از لحـــاظ تاکتیــک و زمــان اجرایـــی از ســطح موفقیــت بســـیار بالایــی برخــوردار بـــود، از میـــان می‌رفـــت. زیلان در باکـــور، باشـــور، روژآوا و روژهــلات کوردســـتان خــط‌مشــی آزادی گشـــت و صدهــا زن کـــورد بـــا ژرف شـــدن بـــر مبانـــی اندیشـــه‌ی عملیـــات او، در برابــر توطئه‎‌هــای دشـــمن ایســتاده و هر لحظـــه از مبارزات آزادیخواهانـه‌ی خلـق کـورد را بـا چنیـن روحـی فدایـی می‌آراینـد. دشـمنان خلـق کـورد در سـال ۱۹۹۸ میـلادی درصـدد اجراسـازی پلیدتریـــن سیاســـت توطئه‌گرانـــه بــر علیه رهبر خلــق کــورد برآمدنــد، امـــا روح زیلان و مانیفســت زندگــی او آنقــدر ژرف و تاثیرگـــذار بـــود کـــه صدهـــا زیـــلان با تاثیر از او همچون سـپر آزادی، خورشـید خلق کورد را احاطه کردند. شـهید سمـا یوجه در سال ۱۹۹۸ میلادی در برابر اهـــداف سیاســـی دولتهـــای بین‌­المللـــی کـــه تسلیم­‌ســـازی رهـــبر خلـــق کـــورد بـــه دولـــت ترکیـــه بـــود و همچنیـــن در برابـــر خـــط خیانـــت و مــزدوری در زندانهــا، بـــدن خــود را بــا آتــش مظلـــوم و اهــورا مــزدا یکـــی گردانـــد. او بـــا درک ایـــن مفهـــوم کـــه “هیـــچ کـــس نمی­توانـــد خورشید مـــا را به غروب کشاند.” بـــدن خـــود را بـــا آتـــش نـــوروز و آزادی آراســـت. صدهـــا نمونــه­‌ی عظیــم دیگــری از ایــن دســت در تاریــخ خلــق کــورد وجــود دارنــد کــه در برابر تحمیـــات اســـتعمارگرانه ایی که روبـــه نابـــودی ســـوق داده می­‌شـــدند ایسـتاده اند. میتـــوان گفـــت در کوردسـتان دو موضـــع وجـــود داشـــت؛ از یـــک جهـــت حمـــلات بی­‌امــان اســـتعامرگران بـــر کوردهــا و از دیگـــر جهــت نیـــز قهرمانــی و مقاومـــت بی­‌همتـــای ایـــن خلـــق و مبـــارزان آزادی کـــه راســـخانه در برابـــر آنهـــا ایســـتادند. ایـــن حماســـه­‌های بـــزرگ مقاومـــت بـــر جامعـه­‌ی روژهـلات کوردسـتان نیـز تاثیـرات چشـمگیری بـه جـا گذاشـت. بـه عنـوان نمونه، سـال١٩٩٩ هـزاران زن و جوان کورد بـــرای درهـــم شکســـن توطئه‌­هــای بردگی‌­ســـازی کــه بــر علیه رهبر آپــو صـــورت میگرفــت، بــه کوهســتان­های کوردســتان روی آورده و بــه صفــوف آزادی پیوســتند. خلــق کــورد در روژهـلات کوردســتان، شــعارهای “هیــچ کــس نمی­توانــد خورشـــید مـــا را به غروب کشاند و دیگـــر بـــس اســـت.” را بـــا روح والای زیــلان و ســمـا، سر داد. زن انقلابـــی زیلان په‌­پولــه نیــز یکــی از آن رفقایــی بــود کــه بــه خاطــر مفهــوم و واقعیــت ایــن شــعار بــه صفــوف آزادی پیوســته بــود. او بــا اراده، اعتقـــاد بـــه پیـــروزی و آزادی، خط مشـــی زیلان را در آغـــوش کشــیده و رهــرو راه او میشـــود. هم­رزممــان زیلان په­‌پولــه حقیقـــت زندگـــی و واقعیـــت زن در مانیفســـت آزادی زن را درک کــرده و بــر همیـــن اســاس بــا اعتقــاد بــه ایــن کــه هیــچ زنـــی نبایـــد از حقیقـــت زینـــب کناجــی بی بهــره بمانــد و بایـــد تمامــی زنــان ایــن قهرمانــی را بشـــنوند، دســت بــه مبارزه ای بـــزرگ می زنـــد. زیلان در برابــر سیاســت رژیــم اشغالگر ایــران در روژهــلات کوردســتان کــه عنــاصر مــادی و ذهنــی آن بــرمبنـــای جنســـیت­‌گرایی ایجـــاد شــده بــود، تــلاش میکــرد کــه زنــان آگاهـــی یافتــه و ســازماندهی شــوند. در همیــن راســتا نیــز ارتبــاط بــا تمــام زنــان را ماننــد انقلابــی بــزرگ ارزیابــی می‌­نمود. جســتجوی راه رهایــی زنــی کــه تشــنه­‌ی آزادی بــوده و در دنیایــی سر­شــار از بیچارگــی ناشــی از سیاســتهای رژیــم بــه مــرگ روی آورده و زندگــی­‌اش را خاتمـه می‌­بخشــید از پایه­‌هـــای اساســـی مبارزه‌ی آزادی زن بـــود. میتـــوان گفــت: زیلان په‌­پولــه بــا چنیــن دیـــدگاه و باورداشــت مبارزاتــی، قاصـــد آزادی زنـــان اســـت. او بـــا دلــی آزاد و اعتقــادی راســخ در مبــارزه بــه­‌عنــوان زنــی آگاه و هوشــیار، خانــه بــه خانــه، روســـتا بـــه روســـتا بـــا زنـــان ارتبـــاط برقـــرار میکــرد. او بـــا اینکــه بســـیار جــوان بـــود، تاریــخ و انقـــلاب را بــه آغــوش کشــیده و رهــرو راه حقیقــت گشــته بــود. زیلان، واقعیــت خلــق خــود و تاریــخ زن را در شــخص خــود درک کــرده و هــر لحظـــه از زندگـــی‌­اش را بـــا جســـتجوی آزادی و شیوه‌ی موفقیـــت در مبـــارزه ســپری میکـــرد. او در هــر زنـــی، بخشــی از تاریــخ اقتدارگرایــی، درد و رنــج زنانــی کــه نــه گوهــر و نــه رنــگ حقیقــی آنــان را بازتــاب مــیداد را بــه خوبــی تشــخیص مــیداد. بــه همیــن خاطــر نیــز مصرانــه در تــلاش بــود تــا مانیفســت آزادی زن را بــه تمــام زنــان برســاند. او تــا پــای جــان بــه هــدف خــود وابســته و در رســیدن بــه آن مصمــم بــود. در برابــر خلــق خــود، زن، آزادی، بشریت و زندگــی کومینــال، شــخصیتی مســئولیت­پذیر داشــت و ماننــد مبــارز و آمــوزگار زندگــی آزاد و ایدئولــوژی رهایــی زن بــود. در نتیجــه­‌ی زحـمات و ایســـتار او، زنـــان در روژهـــلات کوردســـتان بــه KJAR روی آوردند و زندگی نوینـــی را برگزیدنــد. زحمات بســیار و ایســتار ارزشــــمند شــهید زیلان په­‌پولــه در توســعه و پیشــرد مبــارزات YJRKـPJAK از درجــه­‌ی اهمیــت چشــــمگیر و مانــــدگاری برخـــوردار بـــود. در برابـــر رژیـــم ایــران کـــه زن را بــه طــور کلــی از حــق آزادی و حتــی زندگـــی بی­‌نصیــب گذاشــته بــود، روحـــی مبـــارز و مصمـــم ایجـــاد گشــت و کوهستان­های کوردستان و صفوف YJRK محــل دســتیابی زن بــه هویــت و اراده­‌ی آزاد مبــدل شــد. نــه تنهــا زن کــورد، زنــان ایرانــی نیــز آزادی خــود را در ایــن فکــر و فلســفه بازیافتنــد. زیلان در شــخص و شیوه‌ی زندگـــی خـــود، واقعیـــت زن و پیـــروزی را به آغــوش کشــیده و ایــن را ماننــد مـــژده­‌ای پربهــا بــه زنــان، زندگــی، بشریت و جامعـــه ارائـــه کــرده بـــود. زنــی کــه در میــان چاردیواری از اهـــداف آزادی و زندگــی دمکراتیــک بی­‌بهــره شــده و همیشـــه بـــا مـــرگ رودررو مانــده، بــا مقاومــت، دفــاع ذاتــی و مبــارزه آشــنا گشــته بــود. دیگــر سرنوشتی کــه بیــش از پنـــج هـــزار ســـال قبـــل بـــا دســـتان مـــرد اقتدارگـــرا بـــر زن تحمیـــل شـــده در حـــال فروپاشـــی بـــود. زنـــان و خلق­هــا میتوانســـتند بـــا راهنمایـــی و فلســفه­‌ی نویـــن آزادی، بــه تعییــن سرنوشت خــود بپردازنـــد. زن کورد بــراســاس دســتیابی بـــه خودشناســـی و دیـــدگاه فلســـفیک آپویـــی نـــه تنهـــا در راه آزادی ملــت خــود، بلکـــه در واقــع بــا شـــعار ” تــا زن آزاد نشــود، جامعــه و بشریت نیــز آزاد نمی­شــوند.”، آغــاز بــه فعالیــت نمود. ایــن موضــع زنــان در خــط مشــی آزادی، مــژده­‌ی بازگشــت بــه فرهنــگ زن ـ مــادر، زندگــی آزاد و کومینــال بــود. زن کــورد، آزادی را در شــخصیت زیلان دیــده و آغــوش بــه روی او گشــودند. هیــچ نظــام و ذهنیتــی کــه تــاکنــون بــراســاس بــرده نمودن زن تــداوم یافتــه، در برابــر ایــن خــط­‌مشــی و ســـطح آگاهـی رشــدیافتـــه در کوردسـتان نمی­توانسـت بـه تـداوم موجودیـت خـود بپـردازد. زن کـورد در روز ۳۰ ژوئـن بـه خـود آگاهـی دسـت یافـت و زیـلان بـودن را همچـون راه آزادی خـود میشناسـند. روز۳۰ ژوئـن ۲۰۰۶ زیلان په­‌پولـــه در کوهستــای مریـــوان بـــرای تحقـــق بخشـــیدن آزادی زنـــان بــا آراســـتگی زینــب کناجــی و عشـــق ســما، توســط رژیـــم زن­ستیز ایــران شـــهید شـــد و ســـتاره­‌ی روشــنایی بخـــش آسمان آزادی گشـــت. زیلان در برابر ظلماتی کــه رژیم ایـــران بــر زنــان و جامعــه گســرتانیده بــود، بیــان مفهــوم روشــنایی و امیــد در تاریکــی شــب گشــت. زنــان کــورد روژهــلات در راه زیلان بــه مبــارزات آزادیخواهـــی روی آورده و از خـــود شـــخصیتهایی ماننـــد شــیرین علمهولــی، برفیــن، دارســین و ســـاریاها ســاختند. رشــد و توســـعه­‌ی امروزینKJAR در روژهـــلات کوردســـتان، نتیجـــه­‌ی مبــارزات و مقاومــت زیلانهاســـت. بــدون­‌شــک اگــر رژیــم ایـــران تـــا ایـــن انـــدازه بــا تحمیــل مــرگ بــر خلــق کـــورد و جنبــش آزادیخواهــی آنها، بــه­‌ویـــژه جنبــش آزادیخواهــی زنان دســـت بـــه حملاتـــی نابودگرانـــه میزنــد، دلیــل اساســی آن، تــرس ناشـــی از توســعه­‌ی ایــن روح و شیوه‌ی زندگــی آزاد آنهاســـت. اگـــر در برابـــر فرهنـــگ تجـــاوز در روژهــلات کوردســتان، زنانـــی ماننــد فرینــاز تســلیم نشـــده و خلــق مــا بــا ایســتار شرافتمنــد خــود در حمایــت از او بــه میــدان مبــارزه آمــدنـد، این از روح زیلانهــا سرچشــمه می­گیــرد. بــدون‌­شــک خلـــق کـــورد در گـــذار از ایـــن مرحلــه­‌ی تاریخــی بـــه مبــارزه و آگاهــی عمیــق در زمینـــه­‌ی آزادی نیــاز دارنــد. زن کــورد و زنـــان ایرانـــی کـــه هـــر روزه توســـط ذهنیــت ارتجاعــی رژیـــم ایــران مــورد تعـــرض قــرار میگیرنــد، بایـــد بــا شــناخت از اهمیــت دفــاع ذاتــی و خــودســازماندهی، بــه دفــاع از خــود پرداختــه و سیاســتهای رژیــم را بی­تأثیــر ســازند. در صورتــی کـــه تمامـــی زنـــان در روژهـــلات کوردســتان و ایــران بــا روح زیلان زندگــی نماینــد نــه سیاســـت اسیدپاشــی بــر زنــان، نــه قتل‌هایـــی ماننـــد قتـــل ریحانــه و نـــه وحشــتی کــه در برابــر فرینــاز روی داد، تکــرار نخواهـــد شــد. زیلانها در مبــــارزات رهایی‌­بخش زن با روح ۳۰ ژوئن، مانیفســـت زندگـــی آزاد را بـــه مـــا زنــان هدیــه کردنــد، امــروز نیــز صیانــت از ایــن زحمات و بدل‌هـــای داده شـــده در راه آزادی، وظیفـــه­‌ی اخلاقـــی – سیاســـی تمامـــی زنـــان اســت. تنهــا خــود زن اســـت کــه بایــد از تاریــخ و پیشــاهنگان راه رهایــی خــود در برابــر تعــرض فرهنــگ متجــاوز نظــام اقتدارگــرا دفــاع نمایــد. زنــان میتواننــد بــا رهــرویی در راه حقیقــت و آزادی آنهــا در پیشــگیری از تجــاوز و نسل‌کشــی زنــان راه بــر هرگونــه خشــونت ببندنــد. هیــچ قدرتــی نمی­توانــد در برابــر اراده و فکــر زنانــی کــه بــه ســازماندهی خــود پرداختــه و بــا مفهــوم دفــاع­ ذاتــی و همبســتگی زندگـــی میکنـــد، مقابلـــه نمایـــد. آریـــن در کوبانـــی بـــا ایســـتار خـــود در برابـــر دهشـــت داعشـــی کـــه زن و ارزشهــای بشریت را آمــاج حملات خــود قــرار داده بــود، نمونه­‌ی واقعیــت چنینــ زنــی بــود. اگــر جنگــی کــه امــروزه در خاورمیانــه بـــه راه بـــرده میشـــود، هــر لحظــه زنـــان را قربانــی سیاســت‌های خــود میکنــد، زنــان نیـــز بایــد بــا روح زیلان بــه ســوی آینـــده گام بـــردارند. بدیـــن صــورت برانــدازی نقـــاب حاکــمان و ذهنیــت پشــت پــرده­‌ی ایــن سیاســـتها، دشــوار نخواهــد بـــود. حضـــور زن در هـــر مبـــارزه و انقلابـــی بـــا خــود پیــروزی بـــه همــراه داشـــته اســت، بــدون­‌شــک مشـــارکت زن بــا عشـــق و اراده­‌ی زیلانهـــا در ایـــن مرحلـــه­‌ی حســاس تاریخــی کــه مــا بــه­‌عنــوان خلــق کـــورد و تمامــی خلقهــای منطقــه در حـــال گـــذار از آن هســـتیم، آزادی خلقهـــا را محقـق میگـــرداند. بـه آن امیـد کـه هـــر فـرد و هر زنی کـــه تشـــنه­ی آزادی و دمکراسیســـت در مســــأله­‌ی آزادی، حقیقـــت زندگـــی آزاد و دنیایـــی مملـــو از صلح در نظامـــی دمکراتیک بـــا موضعـــی وجدانــی و اخلاقــی جــای گرفتــه و بــه مبــارزه بپردازنــد.