اویندار ریناس

جوامع انسانی در طول تاریخ، همواره شاهد ظلم، وحشت زورمندان و در عین حال مقاومت و قهرمانی بی‌مانند فرزندان خود بوده است. در هر عصر در مقابل  ذهنیتی که حقیقت اجتماع، آزادی و دموکراسی را تحریف می‌نماید، مقاومت و اعتراضات گسترده‌ای صورت گرفته است. خلق کورد نیز همواره در برابر استعمار و استثمار اشغالگران ایستادگی و مقاومت کرده، داستان‌هایی حماسی را خلق نموده است. خلق کورد رو به آزادی گام برداشته و همه‌ی موانع رسیدن به آزادی را که همواره نیروهای مقتدر سد راهش قرار داده‌اند را شکسته و به پیش‌رفته است.

در سال‌های 80 ـ1970 با شروع موج مقاومت‌های گسترده از طرف جوانان در برابر رژیم ترکیه، ترکیه را با بحران بزرگی مواجه ساخت. کودتای 12سپتامبر 1982(21 شهریور سال 1361) بیشترین تأثیرات را در کوردستان داشته است. در سال 1982 از طرفی استثمار و از طرف دیگر وحشی‌گری دولت ترک در کوردستان، باعث کشتار دموکراسی، پایمال نمودن حقوق مردم و اراده‌ی آزاد انسان‌ها در زندان‌ها، کوچه و خیابان‌ها می‌گشت. در این سال‌ها جنبش آپویی بر علیه استثمار در کوردستان، مبارزه را آغاز نموده بود. شوونیسم ترک به بالاترین سطح رسیده بود. در کوردستان برخلاف این حملات و جنگ، امیدی تازه برای قیام، مبارزه و مقاومت وجود داشت. جنبش آپویی به تنها روزنه‌ی امید و راه آزادی کوردها مبدل گشت به همین دلیل بر خلاف تمامی جنایات، و رعب و وحشت دولت ترک در کوردستان، در این منطقه حال و هوای انقلابی به وجود آمد. از طرفی هر چه که پیش می‌رفت جنبش آپویی گسترده‌تر و مؤثرتر می‌گشت و از طرف دیگر حملات دشمن به مرحله‌ای رسیده بود که از ارزش و اخلاق انسانی تهی شده بود. همانگونه که در حال حاضر داعش با جنایات و وحشی‌گری خود شناخته شده است، دولتِ آن‌وقت نیز در کوردستان، مرتکب جنایاتی مشابه گشته است. به‌خصوص در زندان‌ها سعی می‌نمودند که با تسلیم کردن اشخاص پیشاهنگ و ملیتان‌های PKK، راه مبارزه و فعالیت را از بین ببرند و فکر انقلاب را نابود سازند. در زندان شهر آمَد(دیاربکر) دشمنی و فاشیسم وسیع دولت ترک در برابر کوردها به صورت بسیار واضح و مشخص نشان داده شد و در تاریخ خونین خود، بار دیگر این اعمال وحشیانه در برابر کوردها را آشکارا ثبت نمود. دولت می‌خواست از طریق زندانیان و دستگیرشده‌های جنبش، اراده‌ی آزاد و مقاومتگر کورد‌ها را بشکند، درواقع اسیر بگیرد و ملیتان‌های آپویی نیز با مقاومتی قهرمانانه و افسانه‌وار که در تاریخ بی‌همتاست، همه‌ی آن سیاست‌های دولت را پوچ و خنثی گرداندند. در سال 1981 در زندان آمد بند 36، تلاش کردند تا مبارزان راه آزادی را با اعمال فشار و حرکاتی دور از انسانیت و احساس، تسلیم خواسته‌های خود کنند. انقلابیون کورد نیز برای پوچ گرداندن این سیاست و جنگ‌ویژه‌ای که بر علیه زندانیان اعمال می‌گردید با باوری عمیق و ایمان به عقیده‌ی خود به شیوه‌ای فداکارانه، قهرمانانه و بی‌مانند عمل نمودند.

در 18 گولان سال 1982 در بند 33، چهار تن از پاکروانان راه آزادی‌خواهی، فرهاد کورتای، نجمی اُنَر، محمود زنگین، اشرف آنییک جهت تداوم راه شهید مقاومت زندان “مظلوم دوغان”، بدن خود را در برابر سیاست خیانت‌ورزی و تسلیمیت به آتش کشیدند. این پیشآهنگان کورد به خوبی می‌دانستند، حملات و اعمال وحشیانه‌ای که در برابر آن‌ها در زندان‌ها انجام می‌گرفت، درواقع مبارزه‌ی آزادی‌خواهانه‌ی مردم کورد و اراده‌ی آزاد کوردها را هدف قرار داده است. به همین دلیل تمامی ملیتان‌های زندانی در آن هنگام با این آگاهی و دانش، در برابر گستردگی حملات و اعمال خارج از انسانیت، با روحیه‌ی آزادی‌خواهانه و تسلیم نشدن، رفتار می‌نمودند و هرگز تسلیم اهداف رژیم نشدند. سیاست دولت در برابر کوردهایی که این‌چنین عصیان‌گر بوده و تا آخرین حد، مقاومت را پیشه کرده و هرگز تسلیم‌ نشدند، کاملاً شکست خورده بود. به همین دلیل هر چه پیش می‌رفت، وحشیانه‌تر عمل می‌نمود و با حرص و درندگی بیشتری در برابر اراده‌ی قوی این قهرمانان می‌جنگید. این واقعه که در زندان آمَد اتفاق افتاده است، شاهد بزرگترین مقاومت کوردها در تاریخ کوردستان و وحشیانه‌ترین اعمال دولت ترک در تاریخ ترکیه بوده است. جوانان کورد، جان خود را در راه آزادی تقدیم می‌نمودند. در راه مبارزه برای رسیدن به آزادی و بر اساس این خط‌مشی، در سپری شدن آن لحظات تاریخی، ذره‌ذره جسم خود را فدا می‌نمودند. در تاریخ ملت کورد، همواره شاهد به‌پاخاستن قهرمانان بسیاری بوده‌ایم؛ اما داستان بند 33 زندان آمَد بسیار متفاوت و افسانه‌ای تاریخی و بی‌مانند است. فرهاد، نجمی، محمود زنگین و اشرف با به آتش کشیدن بدن خود، داستان مقاومت و آزادی را نوشته‌اند. گرفتن تصمیمی گروهی برای به آتش کشیدن خود، تصمیمی ساده و بی‌ارزش نیست؛ 4 روح و بدن در یک زمان، تصمیم مشترکی می‌گیرند. اراده، فکر، بدن و روح آن‌ها با هدف و کاری که می‌خواستند انجام دهند، یکی شده بود. در برابر سیاست تسلیمیت و نابودسازی مبارزان آزادی‌خواه کورد در آن زمان، برای مبارزات خلق کورد تصمیمی تاریخی بود، جنبش آپویی نیز به خوبی می‌دانست که این قرار تاریخی برای قیام و شروع مبارزات، فرصتی تاریخی و بی‌بازگشت برای کوردهاست. اگر در این مرحله، عقب‌نشینی صورت می‌گرفت به این معنا بود که سیاست دولت مبنی بر به تسلیم واداشتن مبارزان به موفقیت دست می‌یافت و اگر خلق کورد یک بار دیگر برای آزادی خود در برابر استعمارگران به اعتراض دست نمی‌زدند، خیال رسیدن به آزادی، کاملاً از میان می‌رفت. کسانی‌که آغازگر مبارزات بودند و به عضویت PKK درآمدند به خوبی می‌دانستند به عنوان نمایندگان تاریخی، انقلابی و مبارزات مردم کورد هستند. به همین دلیل برای هر نوع شرایط سخت، دشوار و موانعی که ممکن بود با آن‌ها روبه‌رو گردند خود را حاضر کرده بودند. در بند 33 نیز مبارزان راه آزادی در مورد آنچه که قرار بود دشمن برعلیه آن‌ها به کار گیرد و آن‌ها در پاسخ به آن چگونه باید رفتار نمایند، آگاهی داشتند به یک‌باره عهد و قراری تاریخی و بی‌بازگشت را داده بودند. برای آن‌که تقدیری نو را برای خلق خود رقم بزنند، راهی مقدس ولی سخت را انتخاب کرده بودند. هر گام آن‌ها، مرحله‌ای تاریخی را برای خلق کورد رقم می‌زد و با همین ذهنیت و با این مقصود انجام عملیاتی این چنین بزرگ را برنامه‌ریزی نمودند.

فرزندان زرتشت و آریایی به خوبی می‌دانستند که شعله‌های آتش آزادی که مظلوم دوغان برافروخته، می‌بایست همواره روشن بماند و با اتخاذ این موضع، پیام و عملیات، به هدف خود دست می‌یافت. به همین منظور مشعل آزادی را که از کاوه به مظلوم رسیده بود آنان نیز در شب 17 گولان برافروخته‌تر نمودند. بدن خود را به مشعلی آتشین تبدیل کرده و بار دیگر تاریکی و ظلمتی را که بر کوردها تحمیل می‌گشت با افروختن این آتش، به روشنایی و امید مبدل نمودند. انجام این عمل تاریخی هم در زندان‌ها و هم در کوردستان باعث غوغای بزرگی در میان خلق کورد گردید. ترس و وحشتی که بر بند 33 زندان آمَد تحمیل می‌گشت با این عمل بزرگ و شجاعانه، بی‌معنا گشته بود. در سایه‌ی ندای آزادی، دیگر جوانان کورد شکنجه و مرگ را نیز به معنایی بزرگ برای رسیدن به آزادی مبدل کردند. هر از خودگذشتکی‌ای به افسانه‌ای بی‌نظیر و زندگی شرافتمندانه به شعار و آواز آزادی مبدل گشت. آتشی که آن شب، تاریخ کوردها را بار دیگر روشنایی بخشیده بود و موجب عیان گردیدن چهره‌ی واقعی دشمنان انسانیت و خلق در برابر تاریخ شده بود. در میان روشنایی‌ها هر چه می‌گذشت درندگی و وحشی‌گری در زندان در نظر فرزندان دلیر کورد و با اراده‌ای بزرگ، ناچیز و بی‌اهمیت می‌شد. واقعیت دشمن کاملاً آشکار گشته بود و مبارزه و قیام کورد‌ها با این عملیات به مرحله‌ی هستی یافتن رسید بود. هر آن‌که را نیز که در خواب غفلت فرورفته بود با وجود ظهور چنین روشنایی‌ای، غیرممکن بود که واقعیت‌ها را نبینند. هیچ چیزی نمی‌توانست این افسانه‌ی تاریخی را پنهان سازد. حتی دشمن نیز در برابر این عزم راسخ و اراده‌ی بلند مرتبه‌ی این مبارزان در زندان مات و متحیر مانده بود. این عملیات در زمان خود موجب آفرینش امروز و زنده گرداندن”هویت” و “بودن” کورد تا به امروز گردید. اگر آن مقاومت تاریخی وجود نمی‌داشت، آیا امروز کوردها می‌توانستند با این اراده و مقاومت در کوبانی، شنگال، جزیر، سور و در زندان‌های “اِوین تهران” و کوهستان‌های کوردستان در مقابل دشمن بایستند؟! این روحیه‌ی مقاومت‌ با مظلوم دوغان شروع شد و با فرهادها به فرهنگ مقاومت مبدل گشت و با آکیف و چیچک‌ها به نهایت خود رسید و با شیرین و سوران‌ها در کوردستان گسترش یافت. امروز تاریخ کورد با اراده و مقاومتگر، با آفریدگاران حماسه‌ی زندان آمَد در جهان جولان می‌دهد و سرفراز می‌ایستد. روحیه‌ی مقاومت‌گری کورد چنین تاریخ عظیمی دارد که توانست در برابر داعش و دشمنان کوردها، جهانیان را متحیر گرداند. عملیات‌هایی این‌چنین بود که تمام سیاست‌ها و پیمان‌نامه‌های دشمنان را که در طول تاریخ بر ضد کوردها نگاشته شده بود را خنثی و پوچ گردانده است. امروزه شخصیت کورد آزاده نه تنها برای خود، بلکه برای تمام انسانیت و جهت رسیدن به آزادی مبارزه می‌نماید. کوردی که صدها سال دچار انواع نسل‌کشی و جنایات شده با معیار شرافت و زندگی آزاد با مبارزه‌ای مستمر در هر لحظه، آفریده شد و حیاتی نو را برای خود خلق نمود. کوردی که از مردن و نابودی نجات یافت با چنین تجربه‌های دردناکی بار دیگر زندگی را آفرید. با هر یک از این عملیات‌های قهرمانانه شخصیت کورد برده و ضعیف، از بین رفته و شخصیتی آزاده، بااراده و مبارز پدید آمد. در آتشی که در زندان‌ها با بدن قهرمانان شعله‌ور گشت، شخصیت قبلی کوردها بود که سوزانده شدند و کوردی نوین با شخصیت و خصوصیاتی که آماده برای زندگی دور از مستعمره بودن و برده بودن است، آفریده شد. در این برهه‌ی زمانی که ما کورد آزاد و مقاومت‌گر را توصیف می‌نماییم، همگی میراث آن روزهای دردناکی است که مبارزان ما در زندان‌ها با مقاومت مثال‌زدنی‌شان سپری نمودند.

به همین دلیل ما به عنوان یک کورد نمی‌توانیم آن فداکاری و قهرمانی بزرگ را از ذهن و تاریخ خود از یاد ببریم. وضعیت کنونی خلق کورد نشأت گرفته از آن دشواری و سختی‌هایی‌ست که سپری گشته‌اند و ما بر میراث به جای مانده از آن زمان‌ها، آینده‌ی خود را ترسیم می‌نماییم. بر این اساس بدن ما در بند 33 زندان آمَد بار دیگر شکل گرفت و روح اسیر ما آزاد گردید و هویت و تاریخ ما که در میان صفحات تاریخ پنهان مانده و در تاریکی و ظلمت ستمکاران از یاد رفته بود، ظهور کرد و جانی دوباره یافت. آتش آن شب تاریخ حقیقی، انسانیت را به همه‌ی انسان‌ها عرضه داشت، تحریف و پنهان‌کاری خرابکاران و دشمنان انسانیت و مردم کورد را کاملاً برملا کرد. آن‌جا که قوانین پایان می‌یابند و جامعه‌ی آزادی‌خواه و مقاومت‌گر زنده می‌گردد، زبان‌های قفل‌گشته باز شده، دوباره فرصت اظهارنظر را یافته و مرز و محدودیت‌های نامحدود در کوردستان برداشته شدند. بار دگر در تاریخ با نام انسانیت و راستی، حقیقت بر همگان عیان گشت. چهار بدن و روح که در بند 33 در روز 18 گولان 1982، قرار دسته‌جمعی برای انجام عملیات را دادند و موجب به هم پیوستن چهار بخش کوردستان به یکدیگر شدند. از آمَد تا مهاباد، کوبانی تا هه‌ولیر، دل همگان با هم و برای هم می‌تپد. این همبستگی به سطحی دست‌یافته که هیچ نیروی زورمند و توطئه‌گری نمی‌تواند موجب گسست این اتحاد گردد و تمام عهدنامه‌هایی که علیه خلق کورد تنظیم شده‌اند تا استثمار و استعمارگری بر کوردها را هر چه بیشتر نمایند، همگی به شکست انجامیدند. شعارهایی که مبارزین ما در زندان سر می‌دادند، اکنون در کوردستان، کوچه و خیابان‌ها به سرود آزادی، عهد و سوگند موفقیت تبدیل گشته‌اند. در جزیر، محمد و سِوِی‌ها با روح مقاومتگری که از نجمی و فرهاد‌ها به ارث برده بودند به درجه‌ای بلند از فداکاری و رد نمودن اسارت و تسلیمیت رساندند. در گَوَر، سور، نُصیبین، شرناخ و سراسر شمال کوردستان، افسانه‌ی پرومتئوس با آن 4 مبارز مقاومتگر و تسلیم‌ناپذیر بار دیگر تحقق یافت و ما شاهد به وقوع پیوستن افسانه‌های حماسی و عظیمی در این مناطق بودیم. 

ما به عنوان خلق کورد اکنون در برهه‌ی زمانی‌ای همانند سال 1982 به سر می‌بریم. دشمنان کورد با دو خط سیاسی پلید در مقابل ما ایستاده‌اند؛ یا ما را اسیر گرفته و وادار به تسلیم‌مان کنند و یا اینکه ما را نابود سازند. اما همان‌گونه که در زندان آمَد این سیاست به وسیله‌ی قهرمانان ما محو و خنثی گردید در حال حاضر نیز خلق کورد با تلاش و مبارزه بر اساس خط‌مشی مقاومت، این سیاست تاریخی و استعمارگری را می‌تواند محو و خنثی گرداند؛ حال وقت آن فرا رسیده و اکنون که خلق کورد در موقعیتی کاملاً نیرومند قرار به سر می‌برد، بایستی از ماکو، کرمانشاه و خراسان گرفته تا قامشلو، هه‌ولیر و آمَد با مبارزه علیه سیاست اشغالگری، پاسخگوی آن موفقیت و فداکاری‌های تاریخی باشند. برای آزادی کورد و کوردستان صدها فرزند این خاک و بوم، بدن خود را به آتش سپردند و میراثی گران‌بها را به جای گذاشتند، خلق کورد نیز باید بر این اساس با عهد و پیمانی انقلابی و جهت رسیدن به پیروزی عمل نماید و با جان و دل درصدد حفظ و صیانت از آن میراث‌ها برآید.