ئاکادیمیاێکی کۆمەڵایەتی بەناوی شەهید کەمال پێنجوێنی کرایەوە

نالین بێریڤان

لە هەرێمەکانی پاراستنی میدیادا بە بەشداربوونی ژمارەێکی زۆری گەل کە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و هەروەها باشووری کوردستانەوە ئامادەبوون، لە ڕێوڕەسمێکدا ئاکادیمیای کۆمەڵایەتی شەهید کەمال پێنجوێنی کرایەوە، لەهەمان کاتدا هەریەکە لە هاوژین و هاوڕێی شەهید کەمال پێنجوێنی چنور غەریب و هاوسەرۆکی پەژاك زیلان ڤەژین ئامادەبوون و وتاریان پێشکەش کرد. لەم ئاکادیمیایە پەروەردە دەدرێت بە گەل و ماوەی هەر پەروەردەێك چەندین ڕۆژ دەخاێنێت و لەم پەروەردەیەدا لە هەموو ناوچەکانی باشور و ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا  بەشداربوونی یەکەمین دەورەی پەروەردەی درووست بوو.

سەرەتایی مەراسیمەکە بە دەقەێك وەستان و ڕێزگرتن لە گیانی پاکی شەهیدان دەستی پێکرد، دوابەدوای ئەوە هاوسەرۆکی پەژاك زیلان ڤەژین وتەێکی پێشکەش کرد و وتی: بەخێرهاتنی هەموو لاێکتان دەکەین و کردنەوەی ئەم ئاکادیمیایە لە هەموو لایەك پیرۆز دەکەین، ئێمە لەو بڕوایەداین کە ئەم ئەکادیمیاییە دەبێتە سەرەتاێکی بەهێز و  سەرلەنوێ دەستپێکردنی کار و خەباتێکی بەهێزتر بە تایبەت لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا. کردنەوەی ئەم ئاکادیمیاییە لە ٣ خاڵی گرنگدا خۆی دەبینێتەوە یەکەمین: ئەم ئەکادیمیایە لەسەر ناوی کەسایەتێکی وەك شەهید کەمال دەکرێتەوە، دوویەمین: لەو بارودۆخە هەستیارەدا کردنەوەی ئەکادیمیاێکی لەم شێوەییە گرنگێکی زۆری هەیە، سێیەمین: گرنگی و واتای ئەم پەروەردەیەدا لە کۆتایی هاتنی پەروردەدا لە کەسایەتی هەر یەك لە بەشداربوانی ئەم پەروەردەیەدا دیار دەبێت.

لەبەردەوامی وتەکانیدا ڤەژین بەم شێوەییە باسی لە شەهید کەمال کرد: هەڤاڵ کەمال هەر لە سەرەتایی ناسینی تەڤگەریی ئاپۆچییەوە بێ ئەوەی چرکەێك لەم ژیانە و فکرەدا داببڕێت بەردەوام بوو و تا لە کۆتایدا گەشتە ئاستی پیرۆزی شەهیدبوون، ئەو لە کەسایەتی خۆیدا مرۆڤی  بیر و  فکر ئازادی دروست کرد و هەر بەم شێوەیەش خۆی و بنەماڵەکەی ژیانیان کرد، هەر بۆییە هەڤاڵ کەمال خاوەن ڕەنج و  تێکۆشانێکی زۆرە و  کردنەوەی ئەکادیمیاێکی بەم شێوەییە و کۆبوونەوەی ئێمەش لەلای یەکتر هەر بە ڕەنج و تێکۆشانەکانی شەهید کەمالەوەییە.

شەهید کەمال ئەوەی نیشانی ئێمەدا کە ئەگەر کەسێك بیر و فکری ئازاد بێت دەتوانێت خێزانێکی دیموکراتیك، هاوژیانی ئازاد، وە منداڵەکانی بە بیری دیموکراتیك گەورە بکات و بەمەش بوو بە نمونەێك بۆ باشووری کوردستان وە پێشەنگێك بۆ ڕۆژهەڵاتی کوردستان، وە بەردەوامکەری ئەوەش ئێمەین، هەڤاڵ کەمال کەسێك نەبوو بەڵکو هەڤاڵ کەمال فکرێك و ڕێگەێك بوو  و ئێستاش سمبولێکە بۆ ئێمە. لە فکر و بیری سەرۆکدا خۆی دروستکرد و بوو بە سمبۆلێك بۆ هەموان.

 زیلان ڤەژین لە کۆتایدا بەم شێوەییە دوای بە وتەکانی هێنا: تێکۆشان لە کوێ هەبوبا هەڤاڵ کەمال لەوێ بوو، ڕەنگی شەهید کەمال لە هەر شوێنێك بوو، هەر شەهیدێك بۆ ئێمە کۆمەڵە نرخێك لەدوای خۆی دەهێڵێت، وە شەهید کەمالیش بۆ ئێمە ئەو نرخە پیرۆزانەی هێشت، بۆییە دەبێت شەهید کەمال هەمیشە لەناو دڵ، دەروون، و ژیانماندا زیندوو بێت و  بەردەوامکەری ڕێگەکەی بین. دووبارە هیوای سەرکەوتنتان بۆ دەخوازیم و  پیرۆزبایی کرانەوەی ئەم ئەکادیمیایە کۆمەڵاتیەتان لێدەکەم.

هەروەها چنور غەریب هاوژین و هاوڕێی شەهید کەمال بەم شێوەییە دوا: سەرەتا پیرۆزبایی کردنەوەی ئەم ئەکادیمیایە لە ڕێبەری گەلی کورد، ڕێبەری نەتەوەی، فەلسەفەی سەدەی بیست و یەکەم ڕێبەر ئۆجەلان دەکەم، وە هەروەها هەموو ئەو هەڤاڵ و کەسانەی ڕەنجیاندا بۆ کردنەوەی ئەم ئەکادیمیایە و هەموو ئەو خێزان و  کەسانەی بەشداری ئەم پەروردەیە بوونە. لەم قۆناغە هەستیارەی کە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پێیدا تێپەڕ دەبێت، وە ئامانجی هەموو دەوڵەتەکان گەلی کوردە، هەربۆییە لەم کاتەدا بابەتی پەروەردە گرنگێکی زۆری هەیە، دەتوانین بڵێن کە پەروەردە لە نان و ئاو ئۆکسجین بۆ گەلی کورد وە بەتایبەت بۆ ژن پێویسترە. گەلی کورد ماوەی سەدەێك کە بەشێوەێكی زۆر دژوار لەلایەن هێزە دەسەڵاتدارەکانەوە هێرشی دەکرێتە سەر و زوڵم و زۆرداری دەکرێت، لەبەرامبەر ئەوە تاکە تێکۆشانێك کە هەیە بە پێشەنگایەتی تەڤگەری ئازادی ئاپۆچییە لە چوار بەشی کوردستان، لەوانییە لە هەندێ شووێن نموونەی باشووری کوردستان نەبووبینە وەڵامێك بۆ ئەم قۆناغە بەڵام ئەوەی خاوەنی ئەم پێشەنگایەتیە تەڤگەرەکەمان تەڤگەری ئاپۆچیە.

لە بەردەوامی وتەکانیدا چنور غەریب بەم شێوەییە باسی لە کەسایەتی شەهید کەمال کرد: شەهید کەمال سمبولی نیشتیمانپەروەری، سمبولی تێکۆشانێکە کە ئەو زیهنیەتی پارچەکردنەی کە دەوڵەتان لە یەك بە یەکی گەلی کوردا دروستیان کردبوو  تێکۆشانی لەبەرامبەردا بکات و لە کەسایەتی و زیهنیەتی خۆیدا تێپەڕ بکات، وە بوو بە مامۆستاێك بۆ بنەماڵەکەمان و فێری کردین کە سیاسەتی هەرە ڕاست ئەو سیاسەتەییە کە بە پێشەنگایەتی ڕێبەر ئۆجەلان بەڕێوە دەچێت، بەتایبەت لە پێنجوێندا هەموو خەڵکی تێگەیاند لەوەی کە هیچ شتێك نییە بەناوی سنوری نێوان بەشەکانی کوردستان کە دروستکراون، ئەو باکور_ڕۆژئاوا، باشوور _ڕۆژهەڵاتی کردە یەك، هەر ئەوەش بوو کە شەهید کەمالی گەیاندە ئاستێك کە بە گیان و خوێنی خۆی ئەم سنورە دەسکردانە تێپەڕێنێت، هەر یەکە لە ئێمە وە منیش وەك هاوژینی هەڤاڵ کەمال نا بەڵکو وەك و هەڤاڵێکی بەردەوامکردنی ڕێگەکەی ئەوە کە ژیانی ئازاد، هاوژیانی ئازاد، خێزانی ئازاد و دیموکراتیك دروستکردنە. شەهید کەمال لەناو ژیانی خۆیدا زیهنیەتی پیاوسالاری و پیاوی کلاسیکی، هاوسەری یاخود باوك و منداڵی تێپەڕکرد بوو بە پێچەوانەوە تەواوی ژیانمان وەك هەڤاڵتی وە ڕاوێژ و گفتوگۆی ژیانمان هەمیشە نرخاندنی بارودۆخی سیاسی و ڕێخستنی و کۆمەڵگا بوو نەك نرخاندنی بارودۆخی کەسایەتی خۆمان… شەهید کەمال هەمیشە وەك میلیتانێك ژیانی کرد و بچووکترین بەشی ژیانی بۆ بابەتی ژیانی کۆمەڵایەتی و شەخسی خۆی دانابوو، وە هەمیشە سەرقاڵی تێکۆشان و بەڕێوەبردنی ئەرکەکانی بوو لە کوێ تێکۆشان، هەڵوێست، فەداکاری پێویست بووبا شەهید کەمال لەوێ بوو و ئەوەی پێویست بوو دەیکرد و وەك ئەرکی خۆی دەبینی. هەموو شەهیدان بۆ ئێمە نرخ و پێشەنگن، ئەوەی بوو هۆکاری ئەوەی کە ئێستا ئێمە هەموو لە دەوری یەك کۆببینەوە تێکۆشان و فیدایی ئەو نرخە پیرۆزانەیە، وە شەهید کەمال لە پێنجوێندا بوو بە پێشەنگێك.

چنور غەریب لەبارەی شێوەی پەروەردەکردنی منداڵەکەنیان لەلایەن شەهید کەمالەوە دەڵێت: ئەو هەمیشە منداڵەکانی بەم شێوە فێر دەکرد کە ( باوکێکی باش ئەوە نییە کە منداڵەکانی لە ژێر دەستی خۆیدا بهێڵێتەوە، بەڵکو  باوکی باش ئەوەییە کە ژیانی ئازاد نیشانی منداڵەکانی بدات و خۆ نەسەپێنیت بەسەر منداڵەکاندا بەڵکو وەك هەڤاڵی یەکتر بن و کاتێك کەموکوڕی هەبوو ڕەخنەی بیکەیت….)

 بۆییە هەر یەکە لە ئێمە و  خانەوادەکانمان دەبێت بەم شێوەییە ژیان بکەین بەتایبەت کە ئێستا لە کۆمەڵگاکەماندا کە دەبینین بەشێوەێکی دژوار مۆدێرنیتەی سەرمایەداری کەوتۆتە شەڕکردن لە تاکەکانی کۆمەڵگا، بۆ ئەمە دەبێت بەرەنگاری ئەم شەڕە دژوارە ببینەوە ئەگەر بەرەنگاری نەبینەوە ئەوە ناتوانین لە کەسایەتیماندا کەسایەتێکی بە ئیرادە، ئازاد، لەخۆبردوو درووستبکەین. باجەکەی چی دەبێت با ببێت بەڵام ئەو ژیانەی هەمانە با بە ئازادی بێت هەر وەك ڕێبەر ئۆجەلان دەڵێت: "ئەگەر ژیانێك هەبێت با بە ئازادی بێت، ئەگەر مردنێکیش بێت با بۆ ئازادی بێت".  شەهید کەمال ئەمەی بۆ خۆی بە ئامانج دانابوو و بەمەش گەیشت. ئەو هەمیشە دەیوت: "من مردنێکم ناوێت لەناو جێگەدا، بەڵکو مردنێکم دەوێت لەسەر پێی خۆم بم". هەر یەك لە ئێمەش دەمرین بەڵام چۆن دەمرین گرنگە.

لە کۆتایدا چنور غەریب بەم شێوەییە کۆتایی بە قسەکانی هێنا: بەو هیوایەم کە ئەم پەروەردەییە ببێتە هۆکاری ئەوەی کە بۆ هەر تاکێکتان ببێتە مایەی گۆڕانکاری و وە وەك نیشتیمانپەروەرێك کە بە ئیرادە و بەهێز، و ئەو ژیانەی کە ماومانە بێ دوو دڵی و بێ وەستا و کۆڵدان ژیانێکی ئازادانە بێت. جارێکی تر هیوای سەرکەوتنتان بۆ دەخوازیم و بەو هیوایەم کە ئەنجامی پەروەردە ئەنجامێکی باش بێت.

لەلاێکی ترەوە بەشداربووانی ئەم پەروەردەییە هەر یەکەیان بە شێوەیەك کردنەوەی ئەم ئەکادیمیایەیان نرخاند، سمکۆ مەسیحی وتی: لە مێژووی ٤٠٠ ساڵ لەمەوبەر کە پەیماننامەی قەسری شیرین بەسترا و ڕۆژهەڵات لە کوردستان جیاکرایەوە و دوابەدوا ئەویش پەیماننامەکانی تری نموونەی سایکس بیکۆ…هتد، شەهید کەمال بە تێکۆشانی خۆی، بە ڕۆڵی  هەرە بەرزی نیشتیمانپەروەری خۆی ئەمانەی پووچەڵکردەوە، وە ڕۆڵی ئێمەش لەم ئەکادیمیایەدا ئەوەییە کە بە ڕووحی هەڤاڵ کەمال ئەم سنوورانە لابیبەین. جیاوازی ئەم پەروەردانە لەگەڵ پەروەردەی ئێران کە بە (ئاموزش و پەروەریش) بەناو دەکرێ ئەوەییە کە لەم پەروەردەدا مرۆڤ خۆی دەناسێت، وە ئەگەر مرۆڤێك خۆی ناسی ئەوکاتە دەبێتە مرۆڤێکی خاوەن ئیرادە و بڕیار . زۆر کەس هەنە کە بانگەشەی ئەوە دەکەن کە لە ڕۆژهەڵات کاردەکەین بەڵام تا چەندە بوونەتە وەڵام، جیاواز لەهەموو ئەمانە تەڤگەری ئاپۆییە کە ئەم ڕووحە نێونەتەوەییەی تیاماندا درووستکردووە.

وە ژنێکی خۆراسان بەناوی ئەسمەر خۆراسان بەم شێوەییە دوا: من لێرە کە وەك ژنێکی خۆراسان ئامادە بوومە کردنەوەی ئەم ئاکادیمیایە لە سەرۆك ئاپۆ، گەریلا، گەلەکەمان، وە بەتایبەت گەلەکەمان لە خۆراسان دەکەم، سەری ڕێز و نەوازیش لەبەرامبەر هەمووشەهیدان دادەنەوێنم. شەهید کەمال کەسایەتێك بوو کە فکری سەرۆکایەتی لەناو ژیان و کەسایەتی خۆیدا و لەگەڵ خانەوادەکەی پێکهێنابوو.

 دوابەدوای ئەوە ئەسمەر خۆراسان گرنگی پەروەردەی بەتایبەت بۆ ژنان بەم شێوەییە نرخاند: پەروەردە بۆ ژنان زۆر گرنگە بەتایبەت پەروەردەێك لەژێڕ سایەی فکری ڕێبەر ئاپۆدا، چونکە ئەم فکرە بیری ژنان جوان و ئازاد دەکات، ئازادی نە بەو مانایەی کە لە کۆمەڵگادا بەناوکراوە..، من لەو بڕوایەدام تا ئێستا هیچ سەرۆکێك نەبووە کە بۆ ئازادی ژن تێکۆشان بکات و ئەم هەموو هەوڵدان و جۆش و خرۆشە بخاتە ناو ژنان بۆ ئازادیان، جگە لە ڕێبەر ئاپۆ نەبێت.

بۆییە پەرەردە گرنگە بۆ ژنان بۆ ئەوەی کە خۆیان لەژێر زیهنیەتی پیاوسالاری ڕزگار بکەن کە ٥٠٠٠ ساڵە پێی دەچەوسێنرێینەوە. وە بانگەوازیم بۆ گەلەکەمان لە خۆراسان بەتایبەت ژنانی خۆراسان ئەوەییە کە بێن بۆ ئێرەو پەروەردە بیبین، بۆ ئەوەی بیریان جوان و ئازاد بێت.

هەر یەکە لە چەند بەشداربووێکی تری ئەم ئەکادیمیاییە بەناوەکانی ئاشکار سەڵماس، ڕۆژین سنە، سیامەند خۆراسان، سروە سنە، هێمن سنە. هەمان شێوەی هاوڕێکانیان کردنەوەی ئەم ئەکادیمیایەیان بەرز و پیرۆز نرخاند و بانگیان لە هەموو گەلی ڕۆژهەڵات کرد کە بێن و لەم ئەکادیمیایەدا بەشداربن بۆ ئەوەی خۆیان بناسن و بەمەش ببنە خاوەن ئیرادەێکی ڕاست و  خاوەن بڕیار، وە  ببنە وەڵامێك لەبەرامبەر  سیاسەتەکانی دوژمن.